Η Ραπαμυκίνη και η Επιμήκυνση της Ζωής: Νέα Επιστημονικά Ευρήματα

Η αναζήτηση για τρόπους επιμήκυνσης της ζωής έχει απασχολήσει την ανθρωπότητα για αιώνες. Σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες, η θερμιδική μείωση μπορεί να συμβάλει στη διάρκεια ζωής, τουλάχιστον σε πειραματόζωα. Μια νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο East Anglia διερευνά τη δράση της ραπαμυκίνης, ενός φαρμάκου που μιμείται τις βιολογικές επιδράσεις της ολιγοφαγίας, και αποκαλύπτει ότι έχει παρόμοια αποτελέσματα.

Από την αρχή του 20ού αιώνα, η έννοια του περιορισμού θερμίδων έχει καθιερωθεί ως το «χρυσό πρότυπο» για την αύξηση του προσδόκιμου ζωής. Αυτό επιβεβαιώνεται από μελέτες που δείχνουν ότι οι εργαστηριακοί αρουραίοι που καταναλώνουν λιγότερη τροφή ζουν περισσότερο από εκείνους που τρέφονται κανονικά. Ωστόσο, η μόνιμη στέρηση τροφής είναι δύσκολη και ψυχολογικά απαιτητική για πολλούς ανθρώπους. Για το λόγο αυτό, οι ερευνητές αποφάσισαν να διερευνήσουν αν φάρμακα που μιμούνται τις επιδράσεις της δίαιτας, όπως η ραπαμυκίνη και η μετφορμίνη, μπορούν να προσφέρουν παρόμοια οφέλη.

Η ραπαμυκίνη, που ανακαλύφθηκε στα βακτήρια του εδάφους του Νησιού του Πάσχα τη δεκαετία του 1970, χρησιμοποιείται σήμερα ευρέως για την πρόληψη απόρριψης οργάνων μετά από μεταμόσχευση, καθώς λειτουργεί ως ισχυρός ανοσοκατασταλτικός παράγοντας, μπλοκάροντας έναν μοριακό διακόπτη που ενημερώνει τα κύτταρα για την επάρκεια των θρεπτικών ουσιών. Από την άλλη πλευρά, η μετφορμίνη είναι ένα συνθετικό παράγωγο που χρησιμοποιείται κυρίως για τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα, ιδίως σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2. Και οι δύο αυτές ουσίες επηρεάζουν την ικανότητα του οργανισμού να ανιχνεύει τις θρεπτικές ουσίες και την ενέργεια που λαμβάνει.

Οι ερευνητές συγκέντρωσαν και ανέλυσαν δεδομένα από 167 μελέτες σε οκτώ είδη σπονδυλωτών, περιλαμβάνοντας ψάρια και πιθήκους, για να εντοπίσουν γενικά μοτίβα σχετικά με την επιβίωση. Στη συνέχεια, συγκρίθηκαν τρεις μέθοδοι για την παράταση του προσδόκιμου ζωής: η περιορισμένη θερμιδική πρόσληψη, η χορήγηση ραπαμυκίνης και η χορήγηση μετφορμίνης. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η θερμιδική μείωση παραμένει η πιο αποτελεσματική μέθοδος για όλα τα είδη, με τη ραπαμυκίνη να έρχεται δεύτερη στην αποτελεσματικότητα της.

Σε αντίθεση με τη ραπαμυκίνη, η μετφορμίνη δεν παρουσιάζει σαφή οφέλη στην αύξηση του προσδόκιμου ζωής. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η επιμήκυνση αυτή παρατηρείται εξίσου και στα δύο φύλα, ανεξάρτητα από εάν οι διατροφικές παρεμβάσεις περιλαμβάνουν μικρότερες μερίδες ή διαλειμματική νηστεία.

Σημαντικά Επισημάνσεις από την Έρευνα

Παρά τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα, οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι υπάρχουν σημαντικά σημεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Διαπιστώθηκαν σημαντικές διακυμάνσεις μεταξύ διαφορετικών μελετών, με κάποιες να δείχνουν ότι η θερμιδική μείωση ή η χορήγηση ραπαμυκίνης μπορεί να μειώσει τη διάρκεια ζωής. Επιπλέον, οι περισσότερες έρευνες πραγματοποιούνται σε ποντίκια και αρουραίους, τα οποία αν και έχουν κοινά γονίδια με τους ανθρώπους δεν είναι ακριβώς τα ίδια. Υπάρχουν επίσης ανησυχίες σχετικά με τις παρενέργειες της ραπαμυκίνης, όπως η καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος και των αναπαραγωγικών λειτουργιών. Οι ερευνητές εξετάζουν τώρα την αποτελεσματικότητα πιο ήπιων δόσεων ραπαμυκίνης, προκειμένου να διαπιστώσουν αν μπορούν να προσφέρουν τα ίδια οφέλη χωρίς τις δυσμενείς επιπτώσεις.

Τα πρώτα αποτελέσματα των πειραμάτων σε ανθρώπους είναι ενθαρρυντικά. Σε μία συνεχιζόμενη κλινική δοκιμή με ραπαμυκίνη, οι εθελοντές που έλαβαν χαμηλές, διαλείπουσες δόσεις του φαρμάκου παρουσίασαν θετικά αποτελέσματα στους δείκτες υγείας τους. Η δοκιμή που εξετάζει τη μετφορμίνη σε ανθρώπους παραμένει σε εξέλιξη, με τα αποτελέσματα να αναμένονται τα προσεχή χρόνια.